Парламент Мәжілісі мен мәслихаттар депутаттарын сайлау

Қазақстандағы парламенттік сайлау (2023) - 2023 жылғы 19 наурызда өтетін Қазақстан Парламенті Мәжілісі депутаттарының кезектен тыс сайлауы.

Мәжіліс депутаттарын сайлаумен қатар барлық деңгейдегі (аудандық, қалалық, облыстық) мәслихаттар депутаттарын сайлау өтеді.

Е.Карин: алдағы сайлаудың
10 ерекшелігі

2004 жылдан кейін алғаш рет мәжіліске депутаттар бір мандатты округтер арқылы сайланады (98 депутаттың 29-ы).
Мәжілістің жаңа құрамында Қазақстан халқы ассамблеясының квотасы болмайды.

Үміткерлерге партиялар мен үкіметтік емес ұйымдар атынан ғана емес, өзін-өзі ұсынуға мүмкіндік ашылды.
Алғаш рет мәжіліс пен мәслихаттар сайлауында "бәріне қарсымын" деген баған енді.

Бұл кезектен тыс сайлау болғанымен, оның өтетін мерзімі жарты жыл бұрын белгілі болды.
Сайлауға 7 саяси партия қатысуға құқылы. Оның екеуі партиялар туралы заңның жаңа нормалары күшіне енгеннен кейін тіркелді.

Партиялардың парламентке өтуі үшін белгіленген төменгі шегі 7 пайыздан 5 пайызға төмендетілді.
Облыстардағы аймақтық сайлау комиссиялары енді кәсіби түрде жұмыс істейді.

Әйелдер, жастар және ерекше мұқтаждығы бар адамдар үшін қарастырылған 30 пайыздық квота партиялық тізім мен мандаттардың бөлінісі кезінде сақталады.
Сайлаушылар бес бюллетень бойынша дауыс береді (республикалық маңызы бар қалалардағы бюллетень саны – төртеу).

Республикалық референдум

Қазақстанда республикалық референдум 2022 жылғы 5 маусымда өтті. Ел президенті Қасым-Жомарт Тоқаев оны 2022 жылғы 29 сәуірде Қазақстан халқы Ассамблеясының сессиясында өткізуді ұсынды, 2022 жылғы 5 мамырда референдум өткізу туралы жарлыққа қол қойылды.

Қазақстан Республикасы Президентінің кезектен тыс сайлауы

Сайлау 2022 жылдың 20 қарашасында өтті. Қазақстан президенті Қасым-Жомарт Тоқаев 2022 жылғы 1 қыркүйекте Қазақстан халқына Жолдауында 2022 жылғы 20 қарашада кезектен тыс президенттік сайлау өткізуді ұсынды, сондай-ақ президент президенттік мерзімдердің ең көп санын екіден бір мерзімге қысқартуды және президенттік мерзімін бес жылдан жеті жылға дейін ұлғайтуды ұсынды.